Κριτική στο βιβλίο του Γιάννου Ιωάννου
Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη
"Μόλις χθες πήρα στα χέρια μου ένα συμπαθέστατο βιβλίο του συγγραφέα Γιάννη Ιωάννου (εκδ. Power publishing) το οποίο τιτλοφορεί η παγκοσμίως γνωστή καβαφική ρίμα που ονοματοδοτεί και το παρόν άρθρο. Συμπαθέστατο εμφανισιακά, μιας και το καλαίσθητό του εξώφυλλο προϊδεάζει τον αναγνώστη ότι πρόκειται να προσαράξει σε πολυποίκιλες αναψυκτήριες νησίδες φιλοσοφικού στοχασμού και επάλληλου κοινωνικού προβληματισμού. Συμπαθέστατου και νοηματικά, μιας και το περιεχόμενό του επικάθηται στο δεκτικό πνεύμα του αναγνώστη ως νοτερή ορθρινή άχνα, όπως ακριβώς και η ολιγόλεπτη ακόμη ανάστροφη με τον ίδιο το συγγραφέα. Παρόλο που πρόκειται για την παρθενική εμφάνιση του Γ. Ιωάννου στην έντυπη λογοτεχνική παραγωγή του τόπου, εντούτοις, η προσεγμένη και καλοβαλμένη συνάρμοση των λεκτικών και νοηματικών ψηφίδων προδίδουν μια λογοτεχνική γραφίδα με προπαίδεια και πολύχρονο παιδεμό με το εννοιολογικό εύρος των λέξεων.
Πρόκειται για μια συλλογή ευσύνοπτων, λιγοσέλιδων διηγημάτων μιας ρέουσας αλληλοδιαδοχής εντονότατων εικόνων και παραστάσεων που διαβάζονται ευχάριστα σαν λαγαρό δροσερό νάμα αρτεσιανής νερομάνας. Η γλώσσα τους είναι απλή και οι λέξεις απογυμνωμένες από κάθε περιττό ρητορικό ξόμπλιασμα ή ποικιλόχρωμους φορτικούς επενδύτες που, σε τελική ανάλυση, νεφελώνουν τα μηνύματα και αφήνουν ένα αγανό αποτύπωμα στο μυαλό του αναγνώστη. Ο συγγραφέας δεν επιδιώκει να γαλβανίσει τα αισθητήρια των επίδεκτων εραστών της λογοτεχνίας με μια περιττόλογη εκφραστική επίφαση από πλατειαστικές φληναφίες. Αντίθετα, πρώτο του μέλημα είναι να τον προβληματίσει και να του κινητοποιήσει όλες εκείνες τις μύχιες και ψυχόρμητες δυνάμεις για κοινωνική ευαισθητοποίηση και στοχασμό, όπως ακριβώς μια βραδυφλεγής θρυαλλίδα. Οι λέξεις μπορεί να είναι απλές και η όλη έκφραση να διέπεται από μια έκδηλη εκλαϊκευμένη απλοϊκότητα όμως είναι εμφανής η επιμελημένη και επιτηδευμένη προσπάθεια του συγγραφέα να τις φορτίσει με όσο το δυνατόν πιότερη αμεσότητα. Λόγος κοφτός, σύντομος, φειδωλός. Αλλά και λόγος σπαθάτος και τρανταχτός μες στη σφιχτοδεμένη του συμπύκνωση, μεστός και δραστικός σαν ρομφαία δίστομη. Γι΄ αυτό, το βιβλίο κερδίζει εν ακαρεί τον αναγνώστη που το καταβροχθίζει απνευστί.
Το ειδοποιό γνώρισμα της γραφής του Ιωάννου είναι το ευφυές συνάρμοσμα των αλληλοδιαδεχόμενων συμβάντων που ενίοτε συμπλέκονται και αλληλοπεριχωρούνται. Προς τούτο, ο αναγνώστης πρέπει να διατηρεί τον εαυτό του σε συνεχόμενη νήψη και εγρήγορση για να μπορέσει να παρακολουθήσει τους δομικούς συνειρμούς του δημιουργού που τον τροχιοδρομούν αναβαθμικά στην τελική έκβαση η οποία αφήνει συνήθως πίσω της έναν απόηχο διδακτικό. Αυτά που ο Ιωάννου απιθώνει στο χαρτί είναι πολύ λιγότερα από αυτά που αφήνει να εννοηθούν. Η κορύφωση ενός διηγήματος συμποσούται στην τελευταία του πρόταση η οποία, ενώ επιλογίζει το έργο των δρώντων πρωταγωνιστών ταυτόχρονα προλογίζει, ως έναυσμα εναρκτήριο, την αδυσώπητη προβληματική του αναγνώστη επί των προσυμβάντων.
Τελευταίο γνώρισμα που χαριτώνει τη συλλογή είναι η καταφανής κοινωνική ευαισθητοποίηση του Ιωάννου που ίσως να εκπορεύεται από τις παρυφές των πολιτικοϊδεολογικών του καταβολών. Ο διηγηματογράφος είναι πραγματιστής και αμείλικτος παρατηρητής της στυγνής κενότητας που βιώνει ο σύγχρονος άνθρωπος στις αποπνευματοποιημένες καπιταλιστικές μας κοινωνίες. Θυμίζει τα έργα των μεγάλων κλασικών του 19ου αι. (Ντοστογιέφσκι, Ντίκενς, Ουγκώ) που έστρεψαν τα φώτα της προσοχής από έναν ιδεατό, ειδυλλιακό μικρόκοσμο του παρελθόντος και της αριστοκρατίας, στον παραπαίοντα και ναυαγισμένο άνθρωπο του περιθωρίου. «Ταπεινοί και καταφρονεμένοι», πόρνες, άσημα φτωχαδάκια του καμάτου και αγνοημένοι ξωμάχοι της ζωής περνούν από το παρασκήνιο στο προσκήνιο και γίνονται αντικείμενο ψυχαναλυτικής θέασης και εφαλτήριο προβληματισμού.
Όλα τούτα συναπαρτίζουν το σαγηνευτικό ψηφιδωτό της πρωτόλειας δουλειάς του Ιωάννου. Σε όσους θα διαβάσουν το βιβλίο προεξοφλούμε μια ανάγνωση μαυλιστική και διασκεδαστική. Φίλε Γιάννο, περιμένουμε να μας χαρίσεις κι άλλες στιγμές τέτοιας αναγνωστικής μακαριότητας."
Παντελής Στεφάνου, εκπαιδευτικός, συγγραφέας
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου